پروژه کارآفرینی زنبور داری و پرورش زنبور عسل

پروژه کارآفرینی زنبور داری و پرورش زنبور عسل در 29 صفحه ورد قابل ویرایش با فرمت doc

مقدمه

تاریخچه زندگی و قدمت زندگی زنبور عسل روی كره زمین ، زندگی اجتماعی زنبور عسل در یك كلنی ، نظم اجتماعی حاكم در كندو ، قدرت خارق العاده زنبور عسل در معماری و ساختن حجره های مومی شان ، موروثی بودن عموم اطلاعات كاربردی ، ویژگی های خاص زیست شناسی ، قدرت منحصر به فرد زنبور عسل در تبدیل شهد گیاهان یا شربت شكر به عسل به عنوان یك غذای پر انرژی و دارویی شفا بخش، قدرت این حشره در ساختن موم و موم بافی ، جمع آوری بره موم و كاربرد آن ، ساختن شاه انگبین و چگونگی استفاده از آن و ساختن زهر به منظور استفاده از آن در هنگام دفاع و به عنوان یك داروی مهم و از همه این شگفتی ها مهم تر ، قابلیت منحصر به فرد زنبور عسل در جمع آوری گرده گیاهان و گرده افشانی بسیاری از گیاهان گلدار كه با این ویژگی، بطور مستقیم و غیر مستقیم حدود 50% غذای بشر تامین می شود و بسیاری از گیاهان و حیوانات امكان ادامه حیات می یابند.

میزان تولید محصول عسل به آب و هوا، نژاد زنبور و مدیریت زنبوردار بستگی دارد. در نقاط خوش آب و هوا، گیاهان و رستنی های فراوان می رویند و در فصل گلدهی، محصول عسل خوبی از آن نقاط برداشت می شود.همچنین نژاد های فعال زنبور عسل عمل گرده افشانی گیاهان را نیز بهتر انجام می دهند. عامل مدیریت در زنبورداری همچون سایر امور از اهمیت ویژه ای برخوردار است، زیرا یك زنبوردار ناآگاه نه تنها قادر به عسل گیری از زنبورهای عسل نخواهد بود، بلكه به راحتی كلنی های خود را به كشتن می دهد. بنابراین آشنایی به فنون زنبورداری و داشتن اطلاعات علمی و تجارب عملی از مهم ترین واجبات كار با زنبور عسل است.

میانگین تولید عسل شهد هر كندوی جعبه ای در ایران و سایر كشورهای آسیایی 7 كیلوگرم ، در كشورهای اروپایی و روسیه 10 كیلوگرم، در آمریكا 21كیلوگرم، در نیوزلند 30كیلوگرم، در استرالیا 36كیلوگرم، دركانادا 40كیلوگرم و در نقاط پرگل كانادا گاهی به 80 كیلو گرم می رسد. بدهی است مقدار تولید عسل شهد در نقاط مختلف كشور و حتی نقاط مختلف هر شهر متفاوت است و به طور عمده به فراوانی منابع شهد،شرایط آب و هوایی و مدیریت زنبوردار بستگی دارد.باید توجه داشت كه علی رغم اعلام آمار میانگین 7كیلوگرم تولید عسل شهد به ازای هركندو درسال، در برخی نقاط خوش آب وهوا سرسبز كشور، زنبورداران آگاه، باتجربه و فعال در امر كوچ دهی به موقع زنبورستان خود، توانایی تولید عسل شهد به میزان بیش از 50كیلوگرم به ازای هر كندو را دارند.

به نظر می رسد كه در كشور ما، باتوجه به عدم استفاده یا استفاده ناصحیح از ظرفیت شهد دهی بسیاری از باغ هاو مزارع و نیز برخی نقاط مرتعی و جنگلی كه مورد استفاده زنبورداران قرار نمی گیرد ، تاكنون از بخش قابل توجه ای از ظرفیت واقعی تولید عسل استفاده نشده است. در این سهل انگاری،زنبورداران از تولید كمتر عسل شهد خسارت می بینند. اما خسارتی كه در قالب كاهش محصول و نامرغوبیت محصول به كشاورزان و باغداران و در آمد ملی وارد می شود، بسیار قابل توجه تر است. تاكنون در ایران،ازظرفیت های تولید عسل به خوبی استفاده نشده است; یعنی ، در برخی نقاط تراكم استقرار زنبورستان ها را داشته باشیم و در برخی نقاط،زنبورستان های كافی مستقر نشده است.حال آنكه برای بدست آوردن بیشترین مقدار عسل و بالاترین بازده زنبور عسل در گرده افشانی ، باید اولا هرجا كه گیاهان شهدزا و نیازمند زنبور عسل می رویند، تعداد مناسب كندو مستقر كنیم و ثانیا تعداد كندوهایی كه در یك منطقه یا در هر هكتار از یك باغ یا مزرعه مستقر می كنیم كمتر یا بیشتر از شمار مناسب نباشد. چنانچه شمار كندو ها دریك باغ،مزرعه یامنطقه،بیشتر یا كمتر از حد مناسب باشد؛ هم زنبوردار و هم باغ دار یا مزرعه دار به نوعی خسارت می بینند.

مسائل مربوط به زنبورداری؛ از جمله،ظرفیت تولید عسل توسط هر كندو،عسل شهد یا مخلوط شهد و شربت، قیمت عسل،درآمد زنبوردار و از همه مهمتر «نقش زنبورعسل در افزایش تولید و مرغوبیت محصولات زراعی و باغی» باید مورد مورد توجه مسئولین قرار گیرد و شرایط مناسب برای توسعه منطقی زنبورداری در ایران فراهم شود. این مورد حساس باید جدی گرفته شود تا مبادا آن كه از برخورد سلیقه خریدار عسل و میزان درآمد زنبوردار،پرورش زنبورعسل و در نتیجه میزان تولید در كشاورزی و باغداری و قابلیت حفظ مراتع و جنگل ها در معرض خطر جدی قرار گیرد.

اگر به زنبورداری فقط به عنوان حرفه ای كه در آن عده ای مشغول تولید عسل هستند نگریسته شود،فقط به اندازه میزان تولید عسل باید برای آن اهمیت قائل شویم؛ اما باید یدانیم كه ما برای افزایش تولید و مرغوبیت بسیاری از محصولات گیاهی زنبورداری كنیم كه در آن محصول عسل یك عایدی جانبی است. لذا اهمیت پرورش زنبورعسل، صدها برابر بیشتر از ایجاد شغل و تولید عسل است، زیرا حدود 80% كل تولید بسیاری از درختان میوه و محصولات بذری به گرده افشانی شدن توسط زنبور عسل بستگی دارد كه در غیاب این حشره، سایر حشرات گرده افشان نیز قادر به انجام وظایف زنبور عسل نخواهند بود. ما زمانی می توانیم یك مقایسه منطقی و صحیح از ارزش فرآورده های زنبورعسل در مقابل ارزش عمل گرده افشانی این حشره داشته باشیم كه بتوانیم طبیعت بدون زنبورعسل رابررسی كنیم. چراكه در طبیعت بدون زنبورعسل،نه نتها عسل تولید نمی شود و میزان محصولات زراعی، باغی،مرتعی و جنگلی به شدت كاهش می یابد،بلكه قسمت اعظم رستنی های موجود در طبیعت منقرض خواهد شد.    

توصیف  پروژه:

این پروژه در رابطه با پرورش زنبور عسل به عنوان یك كار تولیدی و مولد میباشد.طرحی كه اگر تمامی مسائل مربوط به این رشته اعم از امكانات و مشكلات آن به دید مثبت بنگریم مطمئنا طرحی قابل توجیه هم ازلحاظ اقتصادی و هم از لحاظ ایجاد فرصت شغلی میباشد.البته باید متذكر شد كه مشكلات و موانعی هم در اجرای این طرح وجود دارد كه در ادامه در مورد آن بحث خواهیم كرد.

این طرح در اولین گام نیاز به داشتن اطلاعات مقدمات در مورد بیولوژی و آناتومی زنبور عسل ،نحوه زندگی در كلنی ،نحوه ارتباط جمعیت داخل كلنی بایكدیگر و غیره است كه مطمئنا تا اطلاعات ،آگاهی لازم در این مورد كسب نشود طرح با مشكل و در نهایت با شكست همراه خواهد بود.

گام دوم با تهیه تعداد قابل توجهی كلنی زنبورعسل به عنوان شروع كار میباشد كه اگر به صورت كلی به این طرح نگاه كنیم با ایجاد یك زنبورستان كه با تعداد قابل توجهی باشد میتوان حرفه ای را ایجاد نمود كه حداقل 2 یا 3 نفر می توانند در آن فعالیت اقتصادی داشته باشند.

در این حرفه كه یك شاخه از كشاورزی است زنبوردار به عنوان یك تولید كننده مطرح می شود. كسی كه با تولید اصلی ترین محصول این رشته یعنی عسل وهمچنین موم،گرد و ژله وغیره از طبیعت و مراتع می تواند نقش مهمی را درتامین نیاز جامعه به این محصولات ایفا كند.      

توجیه پروژه:

در بحث توجیه پروژه ابتدا نكاتی را باید متذكر شد.این حرفه به عنوان یك كار تولیدی تحت تاثیر امكانات و منابع متغیری همچون وضعیت مرتع میزان گل و گیاه موجود در طبیعت،میزان بارندگی و غیره است.هركدام از این موارد در میزان تولید قطعا تاثیر گذار است.   

موضوع بعدی تعداد كلنی ها می باشد.اگر كسی بخواهد به عنوان تفریح و سرگرمی زنبورداری كند تا حدود 5 تا 10 كندو استفاده می كند.

ولی به عنوان حرفه اصلی تعداد كندو ها نباید كمتر از 50 كلنی باشد. پس اگر تعداد كلنی ها كم باشد نباید انتظار تولید و درآمد بیشتر را داشت. از لحاظ توجیه این پروژه باید به آمار تولید عسل در یك كلنی در یك سال و در شرایط آب و هوایی معمولی اشاره كنیم.